کروماتوگرافی لغتی یونانی به معنی رنگ نگاری است که ترکیبی از دو واژه “کروما” به معنی رنگ و “گروفین” به معنی نوشتن است. در سال 1903 برای اولین بار از این روش جداسازی مواد رنگی استفاده شد که این کار توسط میخائیل سوئت انجام گرفت. اما امروزه از این روش برای جداسازی مواد بی رنگ چون گازها استفاده میشود.
یکی از پرکاربردترین روشهای جداسازی مواد در آزمایشگاه کروماتوگرافی است و در مواقعی که جداسازی به روشهای دیگر ناممکن است به راحتی میتوان از این روش استفاده کرد، زیرا اختلاف های جزئی موجود در رفتار اجسام باعث تسهیل جداسازی در جریان عبور آنها از یک سیستم کروماتوگرافی می گردد. این روش بسیار ساده و سریع است. به طور مثال آزمایشی که ممکن است با استفاده از روش ستون تقطیر چندین روز به طول بینجامد، میتواند به کمک کروماتوگرافی در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام گیرد.
حلالهای پرمصرف جهت دستگاه کروماتوگرافی یونی (HPLC)
استونیتریل:
مشخصات استونیتریل گرید اچ پی ال سی (HPLC) کم لب با کد: CL00.0175
نام و فرمول ملکولی | جرم مولی | شکل ظاهری | چگالی | دمای ذوب | دمای جوش | انحلال پذیری در آب | نام تجاری | Cas number |
Acetonitrile C2H3N | 41.05 g mol−1 | colorless liquid | 0.787 g/mL liquid | 45- C ° | 82 C ° | حل پذیر | Methyl cyanide | 75-05-8 |
چگونگی عملکرد استونیتریل درروش کروماتوگرافی (HPLC)
جداسازی اجزای نمونه بر اساس تفاوت در میل ترکیبی آن ها در دو محیط متحرک و ثابت می باشد. فاز متحرک حلال شستشو دهنده که غالبا استونیتریل گرید اچ پی ال سی است، از داخل فاز ثابت در ناحیه طول موج کوتاه ماورا بنفش عبور کرده و باعث جداسازی اجزایی که حلالیت بالایی در استونیتریل دارند یا میل کمتری به جذب دارند می گردد.
خصوصیات استونیتریل به عنوان فاز متحرک (HPLC)
نکته: اگر استونیتریل به عنوان فاز متحرک دارای این خصوصیات نباشد %100 دچار گرفتگی ستون می شوید که ضررهای شدید اقتصادی به شما خواهد زد پس حتما از برندهای معتبراستفاده نمایید.
متانول:
مشخصات متانول گرید اچ پی ال سی (HPLC) کم لب با کد: CL00.1364
نام و فرمول مولکولی | جرم مولی | شکل ظاهری | چگالی | دمای ذوب | دمای جوش | انحلال پذیری در آب | نام تجاری | Cas number |
Methanol CH3OH | 32.04 g mol−1 | Colorless liquid | 0.7918 g cm−3 | – | 65 C ° | حل پذیر | Methyl alcohol Carbinol | 67-56-1 |
چگونگی عملکرد متانول درروش کروماتوگرافی (HPLC)
در کروماتوگرافی مایع فاز معکوس یا همان HPLC، فاز ساکن یک ماده غیرقطبی مثل اکتادسیل سیلان است که به صورت شیمیایی به ذرات پرکننده متصل می شود و فاز متحرک یک حلال نسبتاً قطبی مثل متانول یا مخلوطی از متانول و حلال های دیگر است.
مخلوطی که باید جداسازی شود، توسط حلال یا مخلوطی از حلال ها (فاز متحرک) به ستون که با فاز ساکن پر شده منتقل می شود. در شرایط بهینه، اجزایی که باید جداسازی شوند، با سرعت های متفاوت از فاز ساکن عبور کرده و ستون را در زمان های مختلف ترک می کنند. پیک های گونه های خروجی از ستون به کمک یک آشکارساز مشخص می شوند و خروجی که یک کروماتوگرام است رسم می شود.
خصوصیات متانول به عنوان فاز متحرک ( HPLC )
نکته: اگر متانول به عنوان فاز متحرک دارای این خصوصیات نباشد صد در صد دچار گرفتگی ستون میشوید که ضررهای شدید اقتصادی به شما خواهد زد پس حتما از برندهای معتبراستفاده نمایید.
استون:
مشخصات استون گرید اچ پی ال سی (HPLC) کم لب با کد: CL00.0172
نام و فرمول مولکولی | جرم مولی | شکل ظاهری | چگالی | دمای ذوب | دمای جوش | انحلال پذیری در آب | نام تجاری | Cas number |
Acetone C3H6O | 58.09 g mol−1 | colorless liquid | 0.79 g/mL liquid | 94.9- C ° | 56.3 C ° | حل پذیر | Dimethyl ketone Propanone | 67-64-1 |
کاربردهای استون:
سادهترین کتون با فرمول مولکولی CH3)2CO) و یکی از لکهبرها است. این ماده توسط حییم وایزمن کشف شده است. این ماده فرار، بیرنگ و به شدت آتش گیر است و مصرف بسیار زیادی در صنعت به عنوان حلال دارد.
یکی از سادهترین روشهای ساخت این ماده تقطیر استات کلسیم است.
خصوصیات استون به عنوان فاز متحرک HPLC:
در روش کروماتوگرافی گازی به علت فرار بودن زیاد برای آنالیز حلال باقی مانده در محصولات دارویی استفاده می شود.
تتراهیدروفوران:
مشخصات تترا هیدروفوران گرید اچ پی ال سی (HPLC) کم لب با کد: CL00.2027
نام و فرمول مولکولی | جرم مولی | شکل ظاهری | چگالی | دمای ذوب | دمای جوش | انحلال پذیری در آب | نام تجاری | Cas number |
Tetrahydrofuran C4H8O | 72.11 g mol−1 | Colorless liquid | 0.8892 g cm−3 | 108.4 C ° | 66 C ° | حل پذیر | THF Tetra methylene oxide Oxolane | 109-99-9 |
کاربردهای تترا هیدروفوران:
ترکیبی هتروسیکل است که اتری قطبی بوده و به عنوان حلال آلی قطبی معمولاً استفاده میشود، اگرچه به عنوان آغازگر در پلیمرها هم مورد استفاده قرار می گیرد. بویی مشابه به دی اتیل اتر دارد، اما قدرت بیهوشی خیلی کمتری از آن دارد. این ماده به عنوان حلال در واکنشهای پر بازده تهیه ی الکل از آلکن ها نظیر “هیدرو بوردار شدن- اکسایش” و ” اکسید جیوه دار کردن – جیوه زدایی” کاربرد دارد.
خصوصیات تترا هیدروفوران به عنوان فاز متحرک HPLC:
یک حلال آپروتیک با ثابت دی الکتریک 7.6 که یک حلال قطبی است و میتواند شمار زیادی از ترکیبات قطبی و غیر قطبی را در خودش حل کند؛ با آب قابل امتزاج بوده و میتواند ساختارهای کلاترات هیدرات (clathrate hydrate) را در دمای پایین با آب تشکیل دهد.
مهمترین کاربرد تتراهیدروفوران به عنوان حلال پلیمرها در روش کروماتوگرافی نفوذ ژل و همچنین حلال مناسب در کروماتوگرافی مایع فاز معکوس میباشد.
هگزان:
مشخصات هگزان گرید اچ پی ال سی (HPLC) کم لب با کد: CL00.0817
نام و فرمول ملکولی | جرم مولی | شکل ظاهری | چگالی | دمای ذوب | دمای جوش | انحلال پذیری در آب | نام تجاری | Cas number |
Hexane C6H14 | 86.18 g mol−1 | Colorless transparent liquid | 654.8 mg mL-1 | 95- C ° | 69 C ° | نامحلول | n-hexane | 110-54-3 |
چگونگی عملکرد هگزان درروش کروماتوگرافی (HPLC)
هگزان مایعی بی رنگ با بوی ضعیف نفتی، نامحلول در آب، سمی و اشتعال پذیر می باشد که جزء هیدروکربن های آلیفاتیک به شمار می رود. با توجه به پایداری بسیار بالا از نظر شیمیایی و عدم واکنش با مواد شیمیایی به عنوان حلال غیر قطبی استفاده می شود.
خصوصیات هگزان به عنوان فاز متحرک ( HPLC )
از هگزان در فرآیند کروماتوگرافی، به عنوان یک حلال غیر قطبی نیز استفاده می گردد.
هگزان حلال عالی و پرکاربرد در کروماتوگرافی گازی میباشد.
از هگزان برای استخراج آلودگی ها (به علت چرب بودن و غیر قطبی بودن) استفاده می شود.